Hoe werkt dat, herstel bij hersenbeschadigingen?

1
Naar aanleiding van dit bericht en andere publicaties toch even wat uitleg.
http://www.nu.nl/gezondheid/3872955/hersenschade-slaapapneu-omkeerbaar.html

Eerst even een stukje theorie ter verduidelijking (zie ook het plaatje)
De hersenen bevatten grijze stof. Dit zijn de zenuwcellen (neuronen). Dat ze ook witte stof bevatten is algemeen minder bekend. De uitlopers (axonen) van de zenuwcellen zijn omhuld met een beschermlaag (myeline). Deze beschermlaag wordt ook wel de witte stof genoemd. Via de zenuw uitlopers worden boodschapperstoffen (neurotransmitters) van zenuwcel naar zenuwcel vervoert met ‘instructies’ voor organen. Als er schade aan de witte stof ontstaat, kan het transport van boodschapperstoffen daar hinder van ondervinden. Op de lange duur kan er daardoor ook schade ontstaan in organen (bv hartspier) of orgaanstelsels (bv hart en bloedvaten zorgen voor de bloedsomloop). Er komt ook een ingewikkeld chemisch proces aan te pas dat door beschadiging verstoort kan raken.
Afbeelding


Na beschadiging van de witte stof, bv door zuurstoftekort bij OSAS of een ontsteking bij MS, kan de witte stof tot 2 jaar na dato weer herstellen. Echter, het blijft een beschadiging en die nooit meer herstelt zoals het vroeger was. Het herstel kan zodanig zijn dat je geen restverschijnselen overhoudt. De mate van herstel is afhankelijk van de grootte en de ernst van de beschadiging maar ook van het verloop van tijd en soms ook de plaats. Vandaar dat we zeggen: ‘Na 3 jaar is het as good as it gets’.

Je kunt het vergelijken met een uitwendige wond ergens op je lichaam. Die geeft soms geen beperking of functieverlies maar het kan wel. Het herstel kan plaatsvinden zonder litteken of beperking. Afhankelijk van de diepte, de plaats en soms ook de duur van het herstel houdt je er een litteken en/of functieverlies aan over.
Zo is dat ook in je hersenen. Als je lang onbehandeld Apneu hebt, krijgt de witte stof geen kans om te herstellen en kun je rest schade overhouden. Afhankelijk van de grootte, ernst en soms plaats van de beschadiging is die schade al dan niet beperkend in je functioneren. Mede daarom is therapietrouw belangrijk. Beschadigingen krijgen kans om te herstellen en je hebt minder kans op nieuwe schade.

Aanvullingen zijn van harte welkom!
Groetjes, Thea

(03-10-2022) Ingezonden artikel wat ook over de witte stof gaat:

Een ontstekingsremmend middel in inhalatoren voor mensen met astma wordt gekoppeld aan veranderingen in de witte stof van de hersenen. Verstoringen daarvan kunnen leiden tot problemen als depressie, angst en prikkelbaarheid. "Het is belangrijk dat mensen dit weten", zegt hoogleraar Onno Meijer. Al wil hij patiënten 'niet onnodig angst aanjagen'.

De ontdekking werd gedaan door een onderzoeker aan het Leids Universitair Medisch Centrum. De studie kreeg onlangs een publicatie in het medisch tijdschrift BMJ-Open. Onder andere CNN schreef erover.

Steroïden
Het draait allemaal om (cortico)steroïden, of meer precies een groep hormonen genaamd glucocorticoïden, die lijken op de lichaamseigen stof cortisol. Die wordt geproduceerd in de bijnierschors.

Omdat deze cortisol een ontstekingsremmende werking heeft, wordt het middel ook in kunstmatige vorm toegepast in medicijnen. Denk aan prednison. Maar het zit ook in verschillende astmamedicijnen, zoals inhalatoren (in de volksmond 'puffers' genoemd).

Promovenda Merel van der Meulen van het LUMC analyseerde samen met haar collega's hersenscans van twee soorten gebruikers van deze glucocorticoïden: 222 mensen die de medicijnen slikken of geïnjecteerd krijgen en 557 mensen die de stof inhaleren. De scans van deze groepen vergeleek ze met die van ruim 24.000 niet-gebruikers.

Afwijkende structuur
Wat bleek: ze zag bij gebruikers van dit medicijn dat de zogeheten witte stof in de hersenen een afwijkende structuur had, vergeleken met degenen die deze geneesmiddelen niet gebruikten.

Witte stof verbindt hersengebieden en zorgt voor de communicatie daartussen. De ontdekking is mogelijk een verklaring voor bijwerkingen zoals angst en depressie, die regelmatig worden waargenomen na langdurig gebruik en/of hoge doseringen.

Kleine veranderingen
Het gaat om kleine veranderingen: gemiddeld is de afname van de witte stof 1 tot 2 procent. De veranderingen zijn groter bij extremere situaties, zoals de ziekte van Cushing, waarbij de lichaamseigen stof jarenlang sterk verhoogd is.

Onno Meijer, hoogleraar moleculaire neuro-endocrinologie van corticosteroïden aan het LUMC, noemt de ontdekking van zijn promovenda 'opvallend'. Al zegt hij er nog wel bij: officieel gaat het nog niet om een oorzakelijk verband. "Maar in muizenstudies, waar wel alles onder controle is, zien we vergelijkbare effecten. Voor ons is het verdacht."

Volgens Meijer merken de meeste patiënten niet veel van de verandering in de hersenen. Mensen die lang een hoge dosering krijgen, of mensen die gevoelig zijn, zouden wel iets kunnen merken, zoals een verminderd vermogen om kennis op te nemen. Ook kan het invloed hebben op de stemming.

De grootste effecten waren te zien bij mensen die de medicijnen slikten of geïnjecteerd kregen. Ook waren er veranderingen in de grijze stof, waar de zenuwcellen zitten. Dit heeft weer te maken met allerlei cognitieve en emotionele hersenfuncties. "Maar de effecten op de witte stof waren het duidelijkst", zegt Meijer.

Goed voor de bewustwording
Wat betekent dit nieuws nu voor de mensen die deze middelen gebruiken? En voor de artsen die de medicijnen voorschrijven? Volgens de hoogleraar zijn de resultaten een extra reden om behoedzaam met de middelen om te gaan. "De meeste dokters weten dit, maar niet alle dokters zijn zich er bewust van. Ik denk dat er ook dokters zijn die zeggen: ach, zo'n puffer kan geen kwaad. Het is goed dat die zich weer bewust worden van eventuele bijwerkingen en zo laag mogelijk doseren."

Gezien het grootschalige gebruik van deze geneesmiddelen – tussen de 3 en 9 procent van de bevolking gebruikt deze medicijnen – moeten zowel artsen als patiënten op de hoogte zijn van de mogelijke effecten op de hersenen, vindt hij. Vooral ook omdat niet zeker is of het om een voorbijgaand effect gaat.

Geen angst aanjagen
Tegelijk wil hij mensen 'ook weer niet onnodig angst aanjagen'. Hij snapt dat de arts die de medicijnen voorschrijft niet altijd alle bijwerkingen kan noemen. "Anders wil nooit meer iemand medicijnen." Soms is het middel nu eenmaal hard nodig. Als mensen stoppen met puffers, gaat dat 'ongetwijfeld' tot andere grote problemen leiden. "Het zal bijvoorbeeld voor longontstekingen zorgen. Dat is al helemaal niet goed. Ongetwijfeld zijn er ook mensen die best zonder kunnen, of minder vaak. Maar het is in de praktijk niet eenvoudig om dat te bepalen voor iedere gebruiker "

Een Amerikaanse hoogleraar die onderzoek heeft gedaan naar het effect van steroïden op mensen met astma, Thomas Ritz, zegt tegen de nieuwszender CNN dat deze studie een bevestiging is van 'wat we al weten over astmabehandeling': neem zo min mogelijk corticosteroïden in zolang je astma niet ernstig is. "Blijf bij geïnhaleerde steroïden en overleg met de behandelend arts wanneer het mogelijk is dit af te bouwen als je je beter voelt."

Kijken naar alternatieven
Hoogleraar Meijer is het daarmee eens: "Er zijn ook al veel andere mogelijke bijwerkingen van deze medicijnen bekend, ook buiten de hersenen. Ik denk dat ons onderzoek weer een reden kan zijn om, bij patiënten die geen ernstige klachten hebben, te kijken of het slim is om af te bouwen. Of om te kijken of er alternatieven zijn."

Hij adviseert patiënten die de genoemde klachten herkennen naar de huisarts te gaan. "Of in ieder geval de voorschrijver ervan op de hoogte stellen. Die kan daar dan iets over zeggen."

Astma-medicijn niet altijd met steroïden
Astmapatienten krijgen niet altijd corticosteroïden-inhalatoren voorgeschreven. Er bestaan ook inhalatoren die bedoeld zijn om snel verlichting te geven bij een astma-aanval. Dit worden luchtwegverwijders genoemd. In luchtwegverwijders zitten geen steroïden, maar bepaalde stoffen die de spieren in de longen ontspannen.

Bij luchtwegbeschermers inhaleer je wel met corticosteroïden. Die werken ontstekingsremmend en beschermen de luchtwegen tegen prikkels die benauwdheid veroorzaken. Hierdoor verbetert de conditie van de longen en neemt het aantal aanvallen van benauwdheid af.

Daarnaast bestaan corticosteroïden om in te nemen. Dit wordt gebruikt bij een behandeling van enkele dagen tot twee weken bij een tijdelijke verergering van de astma. Prednison is één van die middelen.

Bron: Apotheek.nl

Re: Hoe werkt dat, herstel bij hersenbeschadigingen?

3
Helder Thea en dank hiervoor.

Vraag:

Is dit door een MRI of andere technieken zichtbaar te krijgen? Vraag dit omdat de neuroloog een aantal jaren (zo'n 10 jaar) voordat ik gediagnosticeerd werd, aangaf dat er witte vlekken zichtbaar waren. De relatie werd toen niet met apneu gelegd.
Hoop binnenkort weer een MRI te krijgen en ben benieuwd wat men kan zien (of niet)

Fred
[i]CPAP mijn vriend en vijand[/i]
[size=85]Resmed S10 met bevochtiger, vaste druk 10,2 en F&P Simplus Fullface masker en Resmed Climate Line verwarmde slang[/size]

Re: Hoe werkt dat, herstel bij hersenbeschadigingen?

5
Hoi Fred

De witte stof beschadigingen zijn op een MRI inderdaad te zien als witte plek. Bij mij is de link naar apneu ook niet gelegd. Wel naar andere Neurologische klachten zoals o.a. mijn te heftige reflexen. Bovenstaand onderzoek stelt het allemaal erg rooskleurig voor, vandaar dat ik het toch nodig vind enige nuancering aan te brengen.

Er zijn ook onderzoeken bekend over onherstelbare frontaalkwab beschadigingen bij OSAS. Daar moet ik me nog verder in verdiepen en vragen over stellen.

Groetjes, Thea

Re: Hoe werkt dat, herstel bij hersenbeschadigingen?

8
Hoi Yvonne
Fonsjo schreef:Mijn moeder had ook MS en dus ook die beschadigingen. Die kun je inderdaad op een MRI zien. Ik wist niet dat OSAS een vergelijkbaar soort beschadigingen te weeg brengt...
Behalve dat je ze op een MRI kan zien, zijn ze niet echt vergelijkbaar. MS is een auto immuunziekte waarbij de eigen afweercellen de witte stof aanvallen en daar een ontsteking veroorzaken. De zuurstoftekorten bij OSAS zorgen voor de witte stof beschadigingen. Bij MS zitten ze vaak op typerende plaatsen (niet altijd) en kunnen ze zeer invaliderend zijn in de ergste gevallen. Bij OSAS ook maar vaak op een andere manier. Er zijn wel wat overeenkomsten in uitval bij niet behandeld OSAS maar niet de typische MS uitval.

Groetjes, Thea

Re: Hoe werkt dat, herstel bij hersenbeschadigingen?

9
Thea,
Zag vandaag pas jouw uitleg over witte stof: een eye-opener voor mij !!!
Heb 3x spoedopname gehad vanwege TIA-achtige verschijnselen (verlamming, desoriëntatie in ruimtelijk opzicht, geheugenverlies, cognitieve stoornissen).
Na 4 uitgebreide onderzoeken moest men erkennen dat de veronderstelde diagnoses (TIA, Epilepsie, Migraine) niet geldig waren.
Had zelf een gevoelsmatig vermoeden van het verband met apneu en een onderzoek aangevraagd (CSAS met Cheyne-Stokes , AHi 36).
Al minstens 10 jaar eerder had mijn partner mijn ademstops waargenomen !!

Nu bijna 8 maanden na start met CPAP (later vervangen door Bi-PAP) zijn de verschijnselen grotendeels verdwenen. (enkel af en toe lichte gevoelloosheid in wang).
Het opmerkelijk in je verhaal is voor mij de witte vlekken op de MRI scan.
Bij mij ook geconstateerd, er kon echter geen verklaring worden gegeven.
Ik heb het idee dat de schade door Apneu (niet enkel OSAS!!!!) nog niet algemeen bij neurologie bekend of is of onderkend wordt.
Ik hoop dat jouw artikel hierin een verbetering breng.
Nog enkel websites van deze strekking:
http://members.upc.nl/bennekumfajv/info-cva-apneu.htm
http://www.sciencedaily.com/releases/20 ... 135438.htm

Groet,
Chrisnamurty

Re: Hoe werkt dat, herstel bij hersenbeschadigingen?

11
Ook ik heb een vergelijkbare ervaring gehad als Chrisnamurty.
Ruim 8 jaar geleden kreeg ik vreemde verschijnselen, wie leken te wijzen op een tia. Ik had toen al een paar jaar klachten. Ik heb het onderzoek bij de tia-poli gedaan, waar ook een mri-scan bij hoorde.
Er bleken geen indicaties te zijn voor een tia, maar wel constateerde men een vreemd wit vlekje in mijn hersenen.
Niemand wist wat dat was; er werd geopperd, dat ik dit misschien wel altijd gehad had.
Een half jaar later is er nog een mri-scan gedaan met hetzelfde onveranderde resultaat en daar is het bij gebleven.
Het zou me niets verbazen als de door Thea aangedragen uitleg hiermee te maken zou hebben.
Misschien is nu dan eindelijk de oplossing van het raadsel gevonden!
Bedankt, Thea.

Groetjes, Pearl.

Re: Hoe werkt dat, herstel bij hersenbeschadigingen?

15
Hoi Marit

Met zekerheid durf ik dat niet te zeggen. Dit artikel rept daar niet over en is daarom in mijn ogen wat rooskleurig. Het is inderdaad aangetoond dat Apneu ook frontaalkwab schade geeft met cognitieve problemen. Met een Neuropsychologisch onderzoek kun je op de diverse cognitieve problemen testen en ook met vrij grote betrouwbaarheid aantonen door specifieke testen in welk deel van de hersenen deze problemen zich voordoen.

Bij de Ziekte van Parkinson kun je met vrij grote zekerheid aantonen of de cognitieve problemen en/of dementie het gevolg zijn van het ziektebeeld of Alzheimer. Voor apneu zijn daar inderdaad ook specifieke testen voor maar ik ben met iemand die daar meer over weet nog aan het uitzoeken hoe betrouwbaar deze testen zijn en of het zinvol is om deze te vertalen naar 'Jip en Janneke taal' zodat ook deze testen zonder medische achtergrond te lezen zijn. Dat zal nog wel even duren.

Groetjes, Thea

Re: Hoe werkt dat, herstel bij hersenbeschadigingen?

16
Hallo Thea,

Ik heb even je hele bericht gekopieerd om naar mijn kinderen te mailen.
Omdat ik hier geregeld discussies over heb.
Ze vinden dat ik mij debiel gedraag, alles vergeet en in hun zorgen over mij blijven ze "schoppen".
Ik krijg het zelf niet uitgelegd, dus ik ben heeeeeeeeelllll blij met jouw stukje.
Dit geeft veel verduidelijking, ook voor mijzelf en ook dat ik niet aan het dementeren ben. Maar herstellende van slaapapneu letsel.

Ik heb een vader met vergevorderde Alzheimer en een moeder die begin dementerend is (en hard achteruit gaat). Dus ik snap hun en mijn zorgen wel. Ik kan er alleen niks mee.

Groetjes van Wilna.

Re: Hoe werkt dat, herstel bij hersenbeschadigingen?

18
hoi thea,

ik heb mijn verhaal gezet op "mijn verhaal"....
ik heb uitvals verschijnselen maar mijn mri en scan waren goed...ik had toen, 2 jaar geleden, waarschijnlijk wel heel ernstig zuurstoftekort door mijn dikke tong...

ik heb uiteindelijk een wankele diagnose gekregen van myasthenia gravis...vooral omdat ik in de ochtend meer kracht had en bij inspanning de kracht afnam en als ik te ver ging ik daarvan dagen moest herstellen...
nu wil ik laten onderzoeken of mijn uitval van de apneu kan komen...zijn hier testen voor dat jij weet??

groetjes debbie

Re: Hoe werkt dat, herstel bij hersenbeschadigingen?

19
Wat een helder uitleg. Ook ik heb witte stofafwijkingen op mijn MRI. Er staat letterlijk: meerdere, zeer kleine diffuus verspreide witte stofafwijkingen. Maar niet op de plekken passend voor MS. Onderzoek is gedaan ivm tintelingen en zwakte in benen. Wellicht dus ook door OSAS en mijn PLMD.
Philips Respironics Dreamstation auto CPAP: vaste druk 8 (voorheen MRA)
Respironics verwarmde slang
Masker: Dreamwear
Ahi: tussen 0.5-1

Re: Hoe werkt dat, herstel bij hersenbeschadigingen?

20
Pinda schreef:Wat een helder uitleg. Ook ik heb witte stofafwijkingen op mijn MRI. Er staat letterlijk: meerdere, zeer kleine diffuus verspreide witte stofafwijkingen. Maar niet op de plekken passend voor MS. Onderzoek is gedaan ivm tintelingen en zwakte in benen. Wellicht dus ook door OSAS en mijn PLMD.
Er is bij mij neuropathie geconstateerd, na de chemo t.g.v. borstkanker. Ik heb altijd gedacht dat het daarvan kwam, hoewel volgens de oncoloog dat bij mijn soort chemo eigenlijk niet voorkomt. Is het dan mogelijk, na Pinda's stukje gelezen te hebben dat er een verband bestaat tussen mijn apneu en neuropathie? Volgens mijn man had ik al apneu toen ik hem leerde kennen 33 jaar geleden....